انریکه بیلا-ماتاس زادۀ ۱۹۴۸ در بارسلونا و تحصیل‌کردۀ رشته‌های حقوق و روزنامه‌نگاری است. کار هنری‌اش را در جوانی با سردبیری نشریۀ «سینه فوتوگراماس» شروع می‌کند. بعدتر و در دهۀ ۷۰ دو فیلم کوتاه می‌سازد: «تمام جوانان مغموم» و «پایان تابستان». در حین خدمت سربازی اولین کتابش؛ «زن در آینه، خیره به چشم‌انداز» (۱۹۷۳) را می‌نویسد و در بازگشتش به بارسلونا همکاری‌اش را در حیطۀ سینما با مجلات «بوکاچو» و «دِستینو» ازسرمی‌گیرد. در واقع، زندگی نویسنده سال‌ها در هم‌جواری هنر هفتم سپری می‌شود.
بعدها در تبعیدی خودخواسته از اسپانیای تحت سیطرۀ فرانکو به پاریس می‌رود و دو سال در اتاقک زیر شیروانی‌ای که از مارگریت دوراس اجاره می‌کند، روزگار می‌گذراند. در آنجا از سبک نوشتاری‌اش که تا آن لحظه ملهم از ویتولد گومبروویچِ لهستانی است، فاصله می‌گیرد و مشی‌ومنش ادبی‌اش را رنگ‌وبویی دیگر می‌بخشد تا که به لحن منحصربه‌خودش می‌رسد. ماحصل این سیر تطور در دومین رمانش؛ «آدم‌کش فرزانه» (۱۹۷۷) به بار می‌نشیند و با این اثر شکافی در ادبیات اسپانیایی‌زبان ایجاد می‌کند. بااین‌همه به‌رسمیت‌شناختن او در جامعۀ جهانی ادبیات (به‌ویژه در آمریکای لاتین) -آن‌سان که اینک به آن رسیده- تا زمان انتشار «تاریخ مختصر ادبیات قابل‌حمل» (۱۹۸۵) به تأخیر می‌افتد: قصۀ جامعه‌ای مخفی که در ۱۹۲۴ در سواحل نیجر تأسیس و در ۱۹۲۷ در سِویا منحل می‌شود؛ جماعتی متشکل از والری لاربو، ویتولد گومبروویچ، فدریکو گارسیا لورکا، خورخه لوئیس بورخس، بلز سانْدرار و مارسل دوشان و عده‌ای دیگر که با هدف تبلیغ و اشاعۀ «توطئۀ شَندی» ]اشاره به دوزوکلک‌های شخصیت رمان لارنس استرن: «زندگی و عقاید تریسترام شندی»[ در ادبیات گردهم آمده‌اند.
آثار انریکه بیلا-ماتاس به سی زبان ترجمه شده که آخرین آن‌ها فارسی است. او که اینک در بارسلونا زندگی می‌کند، کلکسیونی از جوایز معتبر جهانی را در کارنامه دارد و دست‌برقضا بیشترشان را نه در کشور خودش، که در ممالک دیگر به او اهدا کرده‌اند. بیلا-ماتاس در ۷۳سالگی کماکان دست از قلم نشُسته و ظرف نیم‌قرن گذشته گسترۀ وسیعی از آثار ادبی شاخص قارۀ اروپا را از خود برجای گذاشته: از جستار و داستان کوتاه گرفته تا رمان و نقد ادبی. مشخصۀ محوری و تماتیک آثار بیلا-ماتاس را می‌توان طعن (آیرونی)، پیرنگ نبوغ‌آمیز و اندیشۀ فرا-ادبی (Metaliteraria) دانست که این سه را به انحاء مختلف در جای‌جای قطعات روایی ادغام کرده و از خلال این‌ها آثاری خلق می‌کند که غالباً مرز میان مقاله و قصه را درهم‌می‌شکنند و درعین‌حال واضح و قابل‌تعریف‌اند؛ به‌قول خود نویسنده: «تأمل روایت‌شده». آخرین اثر انریکه بیلا-ماتاس «این مه ابله» نام دارد که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است.